Samanyolu Galaksisinde Gökbilimcilerin Düşündüğünden Daha Fazla Yıldız Oluşumu Olduğu Anlaşıldı!
Yaşadığımız galaksi hakkında bilmediğimiz birçok şey olduğu gibi bildiğimizi sandığımız bazı şeylerin de yanlış olduğunu öğreniyoruz. Bu yazımızda aslında galaksimiz hakkında yanlış anladığımız bir şeyden bahsediyoruz.
Kaynak:https://www.sciencenews.org/article/m…
Yıldız oluşum hızıyla ilgili yeni bir varsayıma göre, Samanyolu Galaksisi önceden düşünülenden çok daha fazla yıldız üretiyor.
Araştırmacıların 24 Ocak raporuna göre, büyük yıldızlardan kaynaklanan bir radyoaktif izotop olan alüminyum-26’dan gelen gama ışınları, Samanyolu’nun dört ila sekiz güneş kütlesindeki yıldızlararası gaz ve tozu her yıl yeni yıldızlara dönüştürdüğünü ortaya koyuyor. Bu oran daha önce düşünülen oranın yaklaşık 4 katıdır.
Kabaca, galaksimiz her milyon yılda bir 10 ila 20 milyon yeni yıldız üretir, bu da neredeyse astronomik olarak bir dakikaya eşittir.
Bu oran, Boğa takımyıldızındaki güzel Ülker kümesi gibi yaklaşık 10.000 yıldız kümesini doldurmak için yeterlidir. Bunun aksine, çoğu Samanyolu yörüngesindekiler de dahil olmak üzere pek çok gökada hiçbir zaman yeni yıldızlar üretmez. Almanya’daki Würzburg Üniversitesi’nden astrofizikçi Thomas Siegert, “Yıldız oluşum hızı, galaksilerin evrimini anlamak için çok önemlidir” diyor. Bir galaksi ne kadar çok yıldız oluşturursa, kendisini oksijen, demir ve yıldızların yarattığı diğer elementlerle o kadar hızlı zenginleştirir. Bu elementler daha sonra yıldız oluşturan gaz bulutlarını değiştirir ve gaz bulutlarının oluşturduğu büyük ve küçük yıldızların göreli sayısını değiştirebilir.
Siegert ve meslektaşları, galaksimizde alüminyum-26 emisyonunun gözlenen yoğunluğunu ve mekansal dağılımını incelediler.
Devasa bir yıldız hem yaşamı hem de ölümü sırasında bu izotopu oluşturur. Yıldız, ömrü boyunca kuvvetli rüzgarlarla alüminyumu uzaya üfler. Yıldız öldüğünde patlarsa ortaya çıkan süpernova daha fazla saçılır. Yarı ömrü 700 bin yıl olan izotop bozunarak gama ışınları yayar. X-ışınları gibi ve görünür ışığın aksine, gama ışınları en genç yıldızları kaplayan tozun içine nüfuz eder. Siegert, “Bu şekilde tüm galaksiye bakabiliriz” diyor.
Galaksimiz ne kadar çok yıldız doğurursa, o kadar çok gama ışını görünür.
Araştırmacıların bu çalışmalarla buldukları gözlemlere en uygun eşleşme, yılda dört ila sekiz Güneş kütlesinin yıldız oluşum oranıdır. Bu, Samanyolu için yılda yaklaşık iki güneş kütlesi iddiasından çok daha yüksek bir oran. Almanya’daki Bonn Üniversitesi’nde astronom olan Pavel Kroupa, revize edilen oranın çok gerçekçi olduğunu söylüyor. Kroupa, ‘Yıldız oluşum sürecini nasıl açıkladıklarının ayrıntılı modellemesinden çok etkilendim. Bu çok önemli bir iş. “Bunu iyileştirmenin bazı yollarını görebiliyorum, ancak bu kesinlikle doğru yönde atılmış büyük bir adım.”
Siegert, gama ışınlarının bize ulaşmadan ne kadar uzağa gittiğini söylemenin güç olduğu konusunda uyarıyor.
Özellikle, gözlemlenen emisyonun bir kısmı yakınlardan geliyorsa – bizden sadece birkaç yüz ışıkyılı uzaklıkta – galakside araştırmacıların hesapladığından daha az alüminyum-26 olacak, bu da yıldız oluşum oranının daha az olacağı anlamına geliyor. Ancak, bu oranın yılda standart iki Güneş kütlesi kadar düşük olma ihtimalinin düşük olduğunu söylüyor. Her halükarda Samanyolu, Yerel Küme adı verilen 100’den fazla yakın gökadadan oluşan bir koleksiyondaki en güçlü yıldız üreticisidir. En büyük Yerel Grup gökadası olan Andromeda, her yıl Güneş’in gaz ve toz kütlesinin yalnızca küçük bir kısmını yeni yıldızlara dönüştürür. Yani galaksimiz boyut olarak Andromeda’ya kaybetse de yıldız oluşum oranı açısından Yerel Küme’nin tartışmasız şampiyonudur.
Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
